De pandemie heeft ons nu meer dan een halfjaar in de houdgreep. Het einde is niet in zicht. De gevolgen zijn dramatisch. Toch kan deze situatie ons ook iets goeds brengen. Dat heeft te maken met de manier waarop wij bewegen, en wat die beweging in gang kan zetten.
Mijn vader wandelde graag op de Veluwe. Gemarkeerde routes waren er nog nauwelijks, dus dat ging met de stafkaart en met het kompas. Heel soms liep ik met hem mee. Dan spraken we af in Utrecht, waar ik studeerde in de jaren tachtig, en reisden samen per trein en bus naar de Veluwe voor een dag wandelen. Dat werd door mijn omgeving gezien als iets bijzonders. Als een beetje zonderling, ook.
Wandelen is in de loop van de jaren steeds populairder geworden, en niet alleen bij ouderen. De pandemie waarin wij nu leven heeft die populariteit een boost gegeven. Niet verwonderlijk: wie thuis werkt, moet er af en toe even uit. Dat geldt zowel voor wie alleen thuis zit als voor de thuiswerker die een druk gezin om zich heen heeft. Zelden is er zoveel behoefte aan een ommetje geweest. Sommigen doen het voordat ze aan het werk gaan, in plaats van woon-werkverkeer, om het begin van de werkdag te markeren. Een ommetje dat zomaar kan uitgroeien tot een wandeling, in de buurt of wat verder weg. ‘Nooit geweten hoe mooi Nederland is’, hoor ik vaak. Het is zo. Nederland is prachtig.
Het verkleinen van de wereld en van de sociale kring, het min of meer aan huis gekluisterd zijn, leidt tot bezinning. Stilstaan bij wat echt belangrijk is. In leven en werk. Dat ommetje, dat voor velen een dagelijkse routine is geworden, helpt bij die bezinning. Want de beweging van het wandelen zorgt voor beweging in de geest, in de ziel. De cadans van het lopen werkt bijna meditatief. Al wandelend kunnen de gedachten alle kanten op. Geïnspireerd door herfstgeuren en -kleuren van een bos, door witte schuimkoppen op een grauwe zee, door afwisselende wijken van een stad. Of door zelfgekozen muziek of podcast.
Wandelen is goed voor lichaam en geest. Het heeft bewezen positieve effecten op de gezondheid en zorgt bovendien voor meer creativiteit. De wandelaar bevindt zich in goed gezelschap: grote denkers waren vaak ook wandelaars. ‘Mijn gedachten slapen als ik ze op een stoel zet. Mijn geest functioneert niet als mijn benen hem niet in beweging zetten’, schreef filosoof, politicus en jurist Michel de Montaigne in de zestiende eeuw. Wandelen biedt ruimte voor gedachten. Waar gaat het om, in mijn werk? Voor wie of wat is het zinvol wat ik doe? Wat is de essentie? Hoe kan ik meer waarde toevoegen? Welke kant moet het op?
Ruim 25 jaar na die incidentele wandelingen met mijn vader heb ik het wandelen pas echt opgepakt. Het liefst loop ik tegenwoordig op lange afstandswandelpaden en streekpaden in Nederland. Er is een groot aantal prachtige routes, beschreven en bewegwijzerd. Overal is informatie en inspiratie te vinden. Kijk eens op wandel.nl, of lees ‘Het plezier van wandelen’ van Erling Kagge of ‘Wandelen’ van Frédéric Gros.
Om te wandelen heb je niets nodig, behalve een paar schoenen. Wandelschoenen, of gewoon sneakers, als je vooral op verharde paden loopt. En een regenjack. Wandelen is voor vrijwel iedereen te doen. Wie voortstapt in een tempo dat goed past, kan dat lang volhouden. Trek die gedachten van de stoel. Ga naar buiten. Ruik de lucht, kijk naar de bomen. Voel de motregen op je gezicht. Laat je gedachten de vrije loop, en geniet. Schoenen aan, en gaan.